Jak pozbyć się echa i pogłosu w pomieszczeniu?

Redukcja lub całkowite pozbycie się echa w pomieszczeniu ma bardzo duży wpływ na nasze codzienne funkcjonowanie. W profesjonalnych miejscach nagrań oraz pomieszczeniach odsłuchowych jest to obowiązek, dzięki któremu wnętrza zyskują pożądanych przez właścicieli cech. Echo i pogłos to bardzo podobne zjawiska – oba powstają wskutek odbicia fali dźwiękowej od powierzchni. Dla osoby postronnej niezwiązanej z akustyką ich odróżnienie w domowym pomieszczeniu może być ciężkie, dlatego w tym artykule będziemy stosować pojęcie echa oraz pogłosu wymiennie.

Dla osób zainteresowanych tematyką akustyki, z echem mamy do czynienia jeśli odbita fala dźwiękowa dociera do słuchacza w czasie dłuższym niż około 100ms. W tym tekście zaprezentujemy kilka porad, które pomogą Wam w redukcji echa oraz pogłosu w pomieszczeniach.

Co wpływa na występowanie i nasilanie się efektu echa w pomieszczeniach?

Bardzo duży wpływ na występowanie echa w pomieszczeniach ma aranżacja wnętrza. Jeżeli w pomieszczeniu znajdują się twarde, rozległe i płaskie powierzchnie to trudno będzie uniknąć echa. Na efekt echa wpływ mają gołe ściany, podłogi, przeszklenia i sufity, które klasyfikuje się jako powierzchnie odbijające fale dźwiękowe. Ich struktura sprawia, że nie posiadają właściwości absorbujących dźwięk, które wymagane są do zredukowania echa.

Wpływ na efekt echa ma również rozmiar oraz ułożenie pomieszczenia. Im mniejsze pomieszczenie, tym echo może być dla nas bardziej dokuczliwe. W małych pomieszczeniach mamy do czynienia z echem trzepoczącym (ang. flutter echo). Bezpośrednio wpływa na to bliskość ścian, od których odbijają się fale dźwiękowe. W większych pomieszczeniach efekt echa będzie mniej odczuwalny. Echo wpływa na degradację dźwięku, a także może prowadzić do nadmiernego zmęczenia ludzkiego ucha, występowania bólów głowy oraz ogólnego złego samopoczucia. To sprawia, że warto temu zapobiec poprzez odpowiednią aranżację pomieszczenia i wykorzystanie w nim ustrojów akustycznych redukujących echo.

Czym jest pogłos?

Zjawiskiem bardzo podobnym do echa, lecz o trochę innej charakterystyce, jest pogłos. Mamy z nim do czynienia wówczas, gdy w pomieszczeniu dochodzi do odbicia się fali dźwiękowej i stopniowego zanikania jej energii. Im więcej miejsc w których fala dźwiękowa nie zostanie pochłonięta przez materiał od którego się odbije, tym dłużej pogłos będzie utrzymywał się we wnętrzu. Pod tym kątem zjawisko to powstaje identycznie jak echo, jednak kolejne odbicia docierają do słuchacza w czasie krótszym niż około 100ms. Jeżeli ta bariera zostanie przekroczona, to nie mówimy wówczas o pogłosie, tylko o echu. Z punktu widzenia domowników, oba zjawiska wyglądają bardzo podobnie i trudno je odróżnić. Oba wpływają negatywnie na jakość rozchodzącego się w pomieszczeniach dźwięku.

Dla naszego ucha pogłos słyszalny jest jako przedłużenie dźwięku. Miarą zjawiska jest czas pogłosu, czyli liczba sekund, które muszą upłynąć, zanim we wnętrzu nastąpi spadek ciśnienia akustycznego o 60 dB od wartości wyjściowej. Redukcja pogłosu następuje w ten sam sposób, co redukcja echa, jednak będzie wymagała instalacji mniejszej liczby ustrojów akustycznych oraz dodatkowego wyposażenia. Zasady zawarte w dalszej części tekstu z powodzeniem możecie stosować do walki z pogłosem w pomieszczeniach.

Meble, firany i zasłony nie wystarczą

Rolę absorberów dźwięku pełnią w pewnym stopniu meble domowe lub biurowe, a także zasłony umieszczane w oknach. Mają one zdolność częściowego pochłaniania głównie wysokich tonów, jednak nie będą skutecznie działać dla średnich i niskich częstotliwości, przez co echo nie zostanie odpowiednio zredukowane. W związku z tym warto w pomieszczeniach stosować absorbery dźwięku oraz elementy rozpraszające fale dźwiękowe. Dzięki temu problem echa w pomieszczeniach mieszkalnych lub biurowych zostanie z powodzeniem rozwiązany.

Redukcja echa w pomieszczeniach powinna być przeprowadzona z głową

Oczywiście redukcja echa w pomieszczeniach jest konieczna. Jeżeli o to nie zadbamy, to będziemy odbierali pomieszczenie jako głośniejsze, wpłynie to negatywnie nasze zdrowie psychiczne i fizyczne. Spokojne i przyjemne otoczenie powinno być odpowiednio zaprojektowane pod względem akustyki, a następnie odpowiednio wyposażone w materiały o odpowiednich właściwościach akustycznych – takie materiały to np. ustroje akustyczne. Musisz także pamiętać o tym, że nadmierne wytłumienie pomieszczenia także wpłynie negatywnie na nasze postrzeganie komfortu w danym miejscu. Pogłos jest potrzebny, ale powinien być odpowiednio skontrolowany. W ten sposób uzyskasz satysfakcjonujący efekt.

Bardzo duże znaczenie ma odpowiednia akustyka w pomieszczeniach do miksowania dźwięku oraz w studiach nagraniowych. Dotyczy to nie tylko miejsc nagrań, ale także pomieszczeń odsłuchowych, w tym sal koncertowych, kinowych oraz auli wykładowych, w których czas pogłosu powinien być trochę dłuższy niż np. w pomieszczeniach domowych.

Skuteczne porady, jak pozbyć się echa w pomieszczeniu

Poniżej przedstawiamy listę czynności, które możesz wykonać w celu redukcji echa w Twoich  pomieszczeniach. Czasami dla satysfakcjonującego rezultatu wystarczy zastosować tylko kilka z nich.

1. Umieść w pomieszczeniu meble, sprzęt elektroniczny i zasłony, a następnie oceń echo w pomieszczeniu. Te przedmioty mogą w dużym stopniu wpłynąć na jego redukcję. W tym celu dobrze sprawdzają się tapicerowane meble wypoczynkowe.
2. Jeżeli podłoga wykonana jest z płytek lub linoleum, to umieść na niej gruby dywan. Wpłynie on korzystnie na wytłumienie fal dźwiękowych.
3. Miejscem odbicia fal dźwiękowych są m.in. okna. Ponadto przez nie przedostaje się także hałas z zewnątrz. Zwykłe zasłony mogą być niewystarczające, dlatego dobrą alternatywą będzie powieszenie w oknach profesjonalnych kurtyn akustycznych. Sprawdzą się one także jako przegrody w biurach typu open space i innych pomieszczeniach.
4. Wpływ na echo ma także sufit. Redukcja echa będzie możliwa poprzez powieszenie na suficie dużych lamp najlepiej wykonanych z miękkich materiałów. W wyższych pomieszczeniach poprzez instalację podwieszanych sufitów, pod którymi umieścimy np. wełnę mineralną. Bardziej profesjonalnym i skuteczniejszym rozwiązaniem będzie umieszczenie na suficie paneli dźwiękochłonnych.
5. Ustroje akustyczne wykorzystuj z głową. Unikaj umieszczania we wnętrzach zbyt dużej ilości pułapek basowych i paneli absorbujących dźwięki (nie używaj materiałów absorbujących na większej ilości niż 50% powierzchni ścian). W ten sposób nadmiernie wytłumisz pomieszczenie i osiągniesz efekt odwrotny od zamierzonego. Dobrym wyborem będzie umieszczanie na ścianach obrazów i innych dekoracji ściennych.
6. Dźwięki odbijają się od ściany, dlatego pomaluj ją specjalną akustyczną dedykowaną farbą lub umieść na niej chropowatą tapetę o specjalnych właściwościach. Jeżeli to nie wystarczy, to użyj paneli akustycznych i okładzin ściennych do wygłuszania wnętrz.
7. Czytaj książki ☺ Otwarta biblioteczka z dużą ilością książek świetnie sprawdzi się jako „domowy hybrydowy ustrój akustyczny”. Będzie łączył cechy absorbera oraz dyfuzora.
8. Na echo w pomieszczeniu mają również wpływ rośliny. Zastosuj duże kwiaty w celu skrócenia czasu pogłosu oraz dla lepszego komfortu w pomieszczeniu.
9. Istotnym aspektem jest także odpowiednie rozłożenie sprzętu elektronicznego w danym pomieszczeniu. Chodzi przede wszystkim o sprzęt, z którego wydobywa się dźwięk. Warto sprawdzić, czy urządzenie nie emituje hałasu o dużym natężeniu.
10. Wpływ na pozbycie się echa w pomieszczeniach ma także wykorzystanie w procesie budowy wysokiej jakości i nowoczesnych materiałów. Dobrymi parametrami akustycznymi cechują się materiały budowlane o porowatej i gęstej strukturze. Wśród nich warto wymienić cegłę dźwiękochłonną czy specjalne płyty g-k.

Popraw komfort swojego życia

Staranna aranżacja wnętrza i redukcja echa w nim, mają bezpośrednio wpływ na komfort codziennego życia. Przede wszystkim unikaj pozostawiania gołych ścian i sufitów, które będą wpływały na zwiększenie echa przez odbicia fal dźwiękowych. Takie same właściwości mają duże przeszklenia. Przy wyposażaniu domu zadbaj o to, by unikać tanich materiałów wykończeniowych i słabych wygłuszeń, np. styropianu lub opakowań po jajkach. Pochłaniają one tylko wysokie tony, co nie będzie wystarczające do redukcji echa i wprowadzi jeszcze więcej problemów przez dysproporcję między różnymi pasmami częstotliwości. Profesjonalny sprzęt kosztuje trochę drożej, jednak da zupełnie inne efekty i wpłynie bezpośrednio na samopoczucie domowników oraz ich zdrowie.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub chęci zasięgnięcia porady warto skontaktować się z profesjonalistami w zakresie zarządzania akustyką w pomieszczeniach mieszkalnych, biurowych oraz studiach nagrań.